Q&A
Czy cardigan jest dla mnie dobrym wyborem?
Cardigan to niewielki owczarek, który zachowuje wiele cech dużych owczarków. Czyli jest aktywny, bystry, inteligentny, sprawny, wytrzymały, wpatrzony w człowieka i ma całkiem mocny charakter. Będzie idealnym towarzyszem dla osoby, która lubi długie spacery, lubi spędzać weekendy czy wakacje na wędrówkach, nawet po niższych górach lub chce spacerować więcej, a wtedy cardigan będzie bardzo dobrym egzekutorem tego postanowienia. Szczególnie w okresie dorastania cardigan potrzebuje się po prostu wyszaleć na dworze, swobodnie, bez smyczy. Jeśli nie lubisz spacerów, to cardigan to po pewnym czasie zaakceptuje, ale nie będzie to dobre ani dla jego stanu psychicznego, ani tym bardziej fizycznego.
Cardigany nie są tak trudne i twarde jak wiele innych owczarków, nie są też pracoholikami jak np. border collie, ale wymagają pewnej konsekwencji i zdrowego rozsądku przy wychowaniu. Łatwo się uczą i docenią bardzo wszystkie zajęcia, które mogą dzielić ze swoim człowiekiem, ale nie wymagają długich treningów i pracy. Sztuczki, psie sporty, wspólne wakacje na kajakach, żaglówkach czy co tam jeszcze właścicielowi przyjdzie do głowy będą za to miłym bonusem. Jeśli więc chcesz mieć stałego towarzysza, takiego psiego przyjaciela o aktywności zbliżonej do w miarę aktywnego człowieka, to cardigan sprawdzi się świetnie.
Ile ruchu to jest wystarczająco dużo ruchu dla cardigana?
Żeby zachować dobrą kondycję, i fizyczną i psychiczną, cardigan powinien mieć zapewniony przynajmniej jeden długi spacer dziennie (nie licząc oczywiście spacerów krótkich w celach toaletowych). Długi – czyli przynajmniej godzinny, chętnie dwugodzinny, z możliwością swobodnego biegania bez smyczy, fajnie jakby był w towarzystwie innych psów. Krokomierz pokazuje, że nasze spacery z cardiganami to przeciętnie 7-8 km dziennie – w to wliczają się dni, kiedy spacery są króciutkie, ale też dni najczęściej weekendowe lub wakacyjne, kiedy to spacery są kilkunastokilometrowe lub nawet dwudziestoparokilometrowe. Dwadzieścia parę kilometrów dla cardigana w dobrej kondycji to żaden wyczyn. Jeśli miałby tyle przechodzić codziennie, to pewnie byłoby za dużo, ale raz na jakiś czas nie ma problemu. Oczywiście – trzeba zawsze zachować zdrowy rozsadek, obserwować swojego psa i nie forsować go na siłę, chociaż zwykle to właściciel wcześniej wymięknie niż jego cardigan.Trzeba też brać pod uwagę, że cardigany w miarę szybko się nudzą i jeśli chodzą dokładnie tą samą trasą dzień w dzień, to mogą dosyć szybko przestać to lubić.
A co jeśli chodzi o szczeniaczki? Warto posłuchać webinaru o rozwoju motorycznym szczeniąt: www.youtube.com
Czy jak pracuję, to mogę mieć cardigana?
Tak, oczywiście, zdecydowana większość posiadaczy psów pracuje. Wystarczy, że poświęcisz mu sporo czasu przed i po pracy. Zdrowy, dorosły pies przesypia mniej więcej 2/3 doby. Dobrze więc pójść rano na długi spacer, żeby psa trochę zmęczyć, a wtedy on po prostu prześpi czas do powrotu właściciela. Wyjątkiem mogą tu być szczeniaczki, które powinny wychodzić na dwór częściej i też czasami mają własne pomysły na umeblowanie domu czy inną działalność rozrywkową podczas nieobecności właścicieli. Dlatego na czas podrastania naszego szczeniaczka trzeba się troszkę inaczej zorganizować.
Czy jak mam ogród, to cardiganowi wystarczy?
Ogród jest oczywiście fajną sprawą, ale dla cardigana nie jest tak istotny. Cardigan sam się nie wybiega. Możemy mieć olbrzymi teren, możemy mieć mały teren, ale cardigan i tak za bardzo sam z niego korzystać nie będzie. Raczej szybko będzie siedział pod drzwiami na tarasie i hipnotyzował właściciela wzrokiem, żeby go wpuścić do domu. To pies, który uwielbia współpracę z człowiekiem, wspólny spacer, wspólne zabawy, wspólne spędzanie czasu, a do spaceru potrzebuje nowych miejsc i nowych zapachów, a nie ciągle tej samej, ograniczonej przestrzeni.
Czy cardigan może uprawiać jogging z właścicielem?
Zdarzają się cardigany, które to lubią, ale raczej rzadko. Jednostajny ruch to nie jest to, co je fascynuje. Zdecydowanie bardziej lubią swobodnie eksplorować świat towarzysząc idącemu człowiekowi. Czasami trafi się cardigan raczej lżejszy z budowy, który będzie miał bardzo dużo pary i bieganie z właścicielem mu się spodoba. Ale trudno to bardzo przewidzieć w wieku szczeniaczkowym, więc raczej nie należy kupować cardigana z takim założeniem.
Czy cardigan może uprawiać jakieś psie sporty?
Oczywiście! Większość aktywności, które może wykonywać ze swoim właścicielem, będą dla cardigana interesujące. Wiele cardiganów ma pasję do pasienia. Nie we wszystkich, ale w większości drzemie jeszcze silny instynkt pasterski, więc będą szczęśliwe podczas takich treningów.Obedience, czyli posłuszeństwo” jest ok, aczkolwiek pewnie nie na najwyższym poziomie, tylko przy potraktowaniu go rekreacyjnie. Wtedy, kiedy dla psa jest fajną rozrywką, a nie ciężką pracą.
Agility – często cardigany kochają i z pasją wykonują. Nie są to oczywiście tak szybkie psy jak wiele innych ras, nawet małych, ale zwykle są dokładne i myślące i tory na poziomie mini pokonują chętnie i bez błędów (skoki można wprowadzić po ukończeniu okresu wzrostu).
Dogtrekking – to powinien być ulubiony sport większości cardiganów. Chociaż jeśli ma ciągnąć właściciela, to nie będzie tego za długo robił, więc znowu – wszystko z rozsądkiem i na miarę chęci psa.
I na koniec tropienie użytkowe (mantrailing) – to jest fantastyczny sport, bardzo angażujący nie tylko fizykę, ale przede wszystkim nos i mózg cardigana, co czyni go bardzo satysfakcjonującym. Jeszcze niewiele cardiganów go uprawia, więc trudno powiedzieć, czy wszystkie to lubią, ale te co uprawiają, to kochają.
Czy cardigan dobrze znosi niskie temperatury, deszcz czy upały?
Zdecydowanie najgorsze są upały. Zresztą żaden pies, jak też człowiek, podczas upałów nie powinien chodzić na forsowne spacery, zwłaszcza jeśli po drodze nie ma cienia ani wody. Dlatego w lecie najlepiej chodzić na dłuższe spacery rano lub wieczorem, a nie w środku dnia. Natomiast niskie temperatury cardiganom nie przeszkadzają. Uwielbiają śnieg i nie potrzebują żadnych kurteczek, bo grube, szczelne futro zapewnia im świetną warstwę termoizolacyjną. Jeśli chodzi o deszcz, to tu jest trochę inaczej. Zwykle deszczu nie kochają, chociaż jeśli są w miarę przyzwyczajone, to byle mżawka ich do spaceru nie zniechęci. Już prędzej zniechęci właściciela.
Jak ważna jest socjalizacja u szczeniaczków cardiganów?
Socjalizacja jest superważna, wręcz kluczowa, dla przyszłej psychiki cardigana. Cardigany są często wrażliwe, czasami niezbyt pewne siebie, co jest w dużej mierze spuścizną po życiu przez setki lat na walijskich farmach w raczej odludnych miejscach. Jeśli przegapi się okno socjalizacyjne, to mogą być problemy. Oczywiście, hodowcy starają się, by hodować psy jak najlepiej przygotowane do dzisiejszej roli często miejskiego towarzysza i taka nieśmiałość czy nawet bojaźliwość zdarza się coraz rzadziej, ale i tak socjalizacja tylko pomoże wychować fajnego psa.
Dylemat jest taki, że okno socjalizacyjne trwa do zakończenia trzeciego miesiąca życia szczeniaczka i to kłóci się z zaleceniami poszczepiennymi. Ale z zachowanie rozsądku naprawdę koniecznie jest socjalizowanie cardigana już podczas kwarantanny. Już po pierwszym szczepieniu można go zabierać do znajomych bez psów, lub ze zdrowymi, szczepionymi psami, w miejsca publiczne (nawet na rękach), do transportu publicznego, tak, by w wieku do trzech miesięcy poznawały jak najwięcej świata. Po drugim szczepieniu można chodzić na rozsądne spacery, omijając trawniki uczęszczane przez nieznane psy. Najgroźniej pewnie jest u weterynarza, bo tam przychodzą chore psy, więc małego szczeniaczka trzeba trzymać na rękach.
Super ważna jest też socjalizacja szczeniaczka z innymi psami, dlatego doradzamy wszelkiego rodzaju psie przedszkola, gdzie psy mogą się spokojnie poznawać w kontrolowanych i bezpiecznych warunkach.
Czy cardigan nadaje się jako pies dla dziecka?
Tak, zwykle cardigany kochają dzieci w rodzinie, są opiekuńcze i czasami wręcz obronne. Natomiast – trzeba zawsze pamiętać, że nie można zostawiać małych dzieci samych z żadnym psem. Muszą być pod opieką. Dzieci inaczej się poruszają i zachowują i mogą zaskoczyć psa, który może zareagować instynktownie. Dzieci bardziej podrośnięte już są ok, chociaż oczywiście zawsze to dorosły powinien być głównym opiekunem psa.
Czy można wziąć cardigana jako kolejnego psa w domu?
Jak najbardziej! Cardigany z reguły dobrze dogadują się z innymi psami w domu i uwielbiają mieć psiego towarzysza. Cardigan, który mieszka z innym psem lub psami o wiele łatwiej znosi samotność i lepiej się czuje.
Czy cardigan może mieszkać razem z kotem, szczurem, świnką morską itd.?
Cardigan nadaje się do mieszkania z innymi gatunkami zwierząt. Zwykle albo się dobrze z nimi dogaduje i często nawet zaprzyjaźnia, albo po prostu ignoruje. Zdarza się co prawda czasem, że takie zwierzątka próbuje zaganiać i wypasać, ale można nad tym zapanować.
Czy cardigan nadaje się do miasta?
Większość cardiganów nadaje się bardzo dobrze, chociaż bardzo ważna jest wczesna socjalizacja. Gdy mają odpowiednią dawkę ruchu i spacerów bez smyczy zwykle świetnie się w mieście odnajdują. Czasami, chociaż coraz rzadziej, zdarzają się osobniki niepewne, co jest echem ich przeszłości na walijskich wsiach. Dlatego tak ważne jest by nie zaniedbać socjalizacji i jeśli to możliwe, również patrzeć na charakter rodziców, a najlepiej i dziadków.
Czy cardigan może mieszkać w kojcu?
Nie, nie może. Nie dlatego, że nie wytrzyma fizycznie, bo wytrzyma, ma grube i ciepłe futro, ale dlatego, że nie będzie szczęśliwy. Cardigany są przyklejone do swoich właścicieli, często podążają za nimi krok w krok, chodzą nawet do łazienki i ogólnie chcą być jak najbliżej nich. Stałe pozbawianie ich kontaktu z człowiekiem jest więc okrucieństwem. Nie znaczy to oczywiście, że nie mogą na jakiś czas być oddzielone od właściciela i przebywać np. w kojcu, czy w klatce treningowej. Jak najbardziej mogą, a klatka treningowa jest często traktowana przez nie jak ulubiona norka.
Ile przeciętnie żyje cardigan?
Podaje się, że cardigany żyją średnio 13-15 lat. Rekord długości życia cardigana w Polsce należy prawdopodobnie do naszej Kropki, która przeżyła 18 lat. Ale na świecie są przypadki jeszcze sporo dłużej żyjących cardiganów.
Czym różni się welsh corgi cardigan od welsh corgi pembroke?
Poza umaszczeniem (rude i śniade cardigany zdarzają się rzadko, a trikolorowe wygladają trochę inaczej niż trikolorowe pembroki) między oboma rasami są pewne różnice w wyglądzie. Cardigan jest troszkę większy, troszkę dłuższy, ma większą głowę i zdecydowanie większe uszy, a także grubsze, jakby przeskalowane, lekko krzywe łapki. Są opinie, że pembroki są ładne, a cardigany śmieszne. My się oczywiście z tym nie zgadzamy, uważamy, że cardigany są i śmieszne i ładne ;).
Z charakteru – pembroke częściej jest mniej aktywny, ale bardziej prostolinijny i łatwiej się nakręca. Umysł cardigana potrafi natomiast być skomplikowanym urządzeniem, a bogata wyobraźnia czasami zachęca go do niestandardowego myślenia, które może zaskoczyć właściciela, często w bardzo zabawny sposób. Cardigan jest też zwykle obojętny w stosunku do obcych osób, chyba że są to goście w domu, których wita z entuzjazmem. Natomiast pembroke jest zwykle królem imprezy, kocha wszystkich. Obie rasy są bardzo związane ze swoimi ludźmi.
Jakie są umaszczenia cardigana?
Najczęściej spotykane u cardigana jest umaszczenie pręgowane – czyli prążki w różnych odcieniach brązowego, od bardzo jasnych, rudawych, po prawie czarne - plus białe znaczenia na głowie, piersi, łapkach i końcówce ogona. Często spotyka się też trikolory pręgowane – czyli psy czarne z białymi znaczeniami z dodatkiem małych obszarów pręgowania na policzkach i łapkach. Popularnym kolorem jest blue merle (czyli niebieski marmurek), chociaż takich cardiganów jest mniej. Blue merle jest ogólnie siwy, czy też szary, z wyraźnymi mniejszymi lub większymi czarnymi łatkami. Najrzadziej zdarzają się cardigany rude i śniade, a także trikolory z rudym podpalaniem na policzkach i na łapkach.
Czasami rodzą się cardigany w umaszczeniach niestandardowych (czyli uznawanych przez standard rasy za nieprawidłowe), takich jak czekoladowy czy red merle (wtedy mają też nieprawidłowy czekoladowy nos), niebieski (stalowy) lub tzw. pink. Pinki są po urodzeniu jasno kremowe, a wraz z wiekiem ciemnieją i osiągają kolor rudy. Niektóre z nich mają rozjaśnione też nosy, ale zdarzają się pinki z czarnymi nosami.
Bardzo, bardzo rzadko rodzą się cardigany w zupełnie niezwykłych umaszczeniach jak pręgowany marmurek czy śniady marmurek lub atypowy merle.
Czasami na świecie pojawiają się też niestandardowe cardiganki z nadmierną ilością bieli (albo stanowiącą więcej niż połowę powierzchni ciała, albo otaczającą oczy - wtedy pół lub cała głowa jest biała). Inne białe znaczenia, nawet w wersji białych łatek na ciele, nie są niestandardowe. Czasami też zdarzają się cardigany praktycznie bez białych znaczeń - to też jest zgodne ze standardem.
Czy cardigany dużo szczekają i czy da się je tego oduczyć?
Czasami tak, choć to cecha bardzo osobnicza. U nas szczekliwy jest co czwarty. Niektóre nie szczekają prawie wcale, większość trochę szczeka w reakcji na jakieś zagrożenie lub przypływ emocji. Częściej szczekliwe są suczki.
Podobno da się oduczyć nadmiernego szczekania, ale trzeba przy tym zachować żelazną konsekwencję, a poza tym trzeba naprawdę chcieć. Jeśli szczekanie naprawdę przeszkadza, to jak człowiek się uprze, jest w stanie je mocno ograniczyć.
Kilka przykładowych wskazówek jak ograniczyć szczekanie: KLIK
Czy cardigana trzeba nosić po schodach?
Na początku (przez kilka pierwszych miesięcy, kiedy wykształcają się stawy) – tak trzeba, zwłaszcza w dół. Ale oczywiście jak szczeniaczek przejdzie kilka stopni od czasu do czasu, to nic się nie stanie - chodzi o regularne chodzenie po schodach kilka razy dziennie, zwłaszcza jak są śliskie. Natomiast dorosłego cardigana nie trzeba nosić, nawet jeśli pokonuje kilka pięter dziennie. Jedynym wyjątkiem są wyraźne zalecenia lekarza w przypadku kontuzji.
Tu jest bardzo dobrze wyjaśnione, jak traktować schody przy szczeniaczkach - w skrócie, w górę mogą chodzić dużo wcześniej (kiedy tylko tylko mogą na nie wchodzić, a nie wskakiwać), w dół ostrożnie, powoli, kontrolując psa lub na początku go znosząc. www.youtube.com (od 1:10:00).
Jak wygląda pielęgnacja cardigana?
Cardigan ma samoczyszczącą się sierść, która w wersji standardowej jest twarda i raczej prosta. Na takiej sierści nie tworzą się żadne kołtuny, a błotko po wyschnięciu się samo wykrusza. Nie trzeba go więc czesać, kąpać można wtedy, kiedy pies już przybrudzony, co oznacza czasami nawet raz na rok. Ogólnie – lepiej psów za często nie kąpać, bo niszczy się naturalną powłokę ochronną skóry.
Natomiast inaczej wygląda to w przypadku niestandardowych cardiganów o długiej sierści (tzw. fluffów), których sierść jest dodatkowo miękka. Choć niewątpliwie śliczne, wymagają dużo większej pielęgnacji, czyli głównie wyczesywania, by utrzymać ich futerko w dobrym stanie.
Czy cardigan się łatwo uczy?
Tak, uczy się łatwo, ale lekcje powinny być krótkie. Cardigan nie będzie wykonywał tego samego ćwiczenia w nieskończoność, nie jest pracoholikiem i jak pojmie, o co chodzi, to dalsze ćwiczenia uzna za pozbawione większego sensu. Wystarczy więc kilka minut na lekcję, którą lepiej powtórzyć kolejnego dnia, niż przedłużać. Często zdarzają się cardigany niezbyt łakome, zwłaszcza w wieku dorastania, więc nagradzanie smaczkami niekoniecznie się sprawdza. Natomiast właściwie zawsze cardigany są bardzo łase na pochwały, które je wspaniale motywują. Zawsze nauka powinna polegać na pokazaniu cardiganowi, że to jest fajna zabawa.
Czy cardigany zaganiają samochody i rowery?
Zdarza się, że niektóre cardigany mają chęć gonienia za autami, rowerami i wszelkimi uciekającymi obiektami. Spowodowane jest to ich przeznaczeniem, miały ścigać i zaganiać krowy czy owce. Przy odpowiedniej pracy jesteśmy jednak w stanie opanować to zachowanie.
Co cardigany powinny jeść?
Zwykle cardigany nie mają problemów z układem trawiennym. Mogą jeść cokolwiek, a nawet jak czasami zorganizują sobie na spacerze jakieś świństwo, to bardzo rzadko spowoduje ono kłopoty żołądkowe.
Przez wiele wieków corgi mieszkały na walijskich farmach. Tam zwykle nie miały podawanej wysokobiałkowej, wysokojakościowej karmy.
Dlatego dziś potrafią wykształcać nawet reakcję alergiczną jeśli dostają karmę o podwyższonej zawartości białka. Lepiej się czują dostając zwykłą, dobrej jakości pełnowartościową karmę lub zbilansowane posiłki gotowane. Bardzo dobrze też sprawdza się odpowiednio przygotowany BARF. Jako przekąski dobrze sprawdzają się surowe warzywa, lub rzadziej owoce, zwłaszcza surowe marchewki.
Bez konkretnego wskazania lekarza w reakcji na jakiś niedobór cardigan nie potrzebuje też żadnych suplementów (oprócz oczywiście diety BARF), nawet w okresie dorastania.
Jak wybierać hodowlę cardiganów?
Tak jak w przypadku hodowli innych ras, serdecznie zachęcamy, żeby bardzo brać pod uwagę, w jakich warunkach żyją psy dorosłe, nie tylko szczeniaczki. Bierzcie pod uwagę, czy mama Waszego ukochanego szczeniaczka ma szczęśliwe życie – tylko tak można promować dobrostan wszystkich psów hodowlanych. Na szczęście większość hodowli corgi obu ras w Polsce to hodowle niewielkie, domowe, gdzie psy są traktowane jak członkowie rodziny, chociaż czasem trochę rozszerzonej. Cardigan, czy ogólnie corgi, który jest jednym z wielu, wielu psów, mieszka w kojcu, jest oddzielony przez większość doby od ludzi, ma do dyspozycji tylko wybieg i nie chodzi na spacery będzie nieszczęśliwy. Czy chcecie mieć szczeniaczka kosztem wieloletniego unieszczęśliwienia jego mamy? Założę się, że nie. Dlatego tak ważne jest poznanie też dorosłych psów z hodowli i stylu ich życia.
Warto też zwrócić uwagę jak często dana suczka ma dzieci i w jakim wieku – istnieje ogólnodostępna baza cardiganów i tam większość hodowców wstawia informacje o miotach. Wg kodeksu etycznego Klubu Corgi i LH w Polsce, z którym się zgadzamy, suczka nie powinna mieć szczeniąt przed ukończeniem dwóch lat i częściej niż raz na rok.
Baza cardiganów: cardiganwelshcorgi.breedarchive.com
Czy cardigan ma jakieś wady?
Nie ma! Ani jednej! Chociaż tak naprawdę, to ma. Gubi sierść, przez cały rok, mniej więcej dwa razy w roku bardziej intensywnie. Ogólnie suczki zwykle linieją mocniej, chociaż to też zależy od typu futra (czy ma dużo podszerstka). Psy cardigany mogą mieć przerośnięte ego, co czasami powoduje chęć konfrontacji z innymi samcami każdej wielkości, a nawet można mieć wrażenie, że im z większym, tym lepiej. Trzeba ich tego oduczać, żeby przechodziły spokojnie koło innych psów. Czasami, chociaż zdecydowanie coraz rzadziej, zdarzają się cardigany jakby wyciągnięte z odludnej wioski, które w mieście są na początku bardzo bojaźliwe, co odziedziczyły po setkach pokoleń swoich przodków. Dlatego tak absolutnie konieczna jest socjalizacja szczeniąt.
